Volver

Levaba case tres anos sen ver a Iria Lago. «A miña fada azul en Arxentina», tal como a nomeou, coa precisión da febre, Maxi Olariaga, poñéndoa moito de menos. O Atlántico fora un océano de silencio ata que volveu, adiviñando o escintileo das luces que ían marcando o seu retorno.

De cando en vez chegaban noticias dela, amalgamadas cos libros que me enviaba. Un día chegaron dous libriños, deses que chaman cine de dedo: Un día en Buenos Aires, as fotografías que Santiago Melazzini fixo do obelisco un día calquera, desde o mencer ata a noite; e Volver, acompañado dun disco, o que permite ir pasando os fotogramas, de Carlos Gardel cantando este tema, mentres se escoita a música. Eu facía correr as páxinas, como un sopro, como se eses anacos de papel fosen toda a fortuna do meu corazón. «Volver» xira no reprodutor mentres deseño estas pálidas liñas. (Para seguir lendo picar aquí.)

Quizais un enlace co tango de Gardel e Le Pera fose ideal para acompañar a lectura desta "flor de papel", mais eu prefiro ofrecervos esta fotografía:

"Mirade, somos nós...". Eu e o meu amigo Ángel bañándonos no Tambre. Fixéronnos esta foto hai mil anos, no mesmo sitio do que falo no texto. Aínda non coñecía a Iria, pero as augas xa sabían que tiñamos que volver.

Luz verde

         Mentres o amor deseña sombras chinesas no fondo dunha copa, 
         o jazz pulveriza os nosos corazóns 
         como ás de bolboreta, suave é a noite. 

Improviso esta especie de haiku mal medido para presentar a columna que publiquei no Artes & Letras do mes de xullo (fora escrito para o número de xuño, pero non o entreguei daquela). 

Desta vez unha prosaica e aburrida tarde de domingo acabou por ser a crisálida dun texto pretendidamente poético, sobre Fitzgerald e Zweig, sobre o alcol e a morte, sobre a destrución ou o amor:

A lectura do diario de Ricardo Piglia (fin de curso en Princeton) encamíñame a un bar próximo. Quero beber o mesmo que pediu el no Lahiere´s, onde ía Scott Fitzgerald, a piques de ser clausurado definitivamente: un whisky con xeo. Mentres as pedras e o licor se van fundindo nun xogo de brillos, leo Carta dunha descoñecida, de Stefan Zweig, un escritor que estivo esquecido moitos anos, e en cuxa recuperación hai moito que agradecerlle á colección Acantilado, da editorial Quaderns Crema. Unha vez regaleille esta noveliña a un amor perdido cando xa sabía que estaba perdido, como a protagonista do libro, a descoñecida que lle envía ao home que ama un ramo de rosas brancas cada aniversario.  (Para seguir lendo picar aquí.)

Por problemas de espazo, o texto publicado no suplemento do ABC, ademais de presentar lixeiras modificacións, apareceu sen a oración que fechaba o orixinal, e que reproduzo agora:

Penso en todas as casas que tamén foron un pouco miñas, aquelas que ás veces, cando paso por diantes delas, me fan recordar e preguntarme se no interior, tras os vidros, envolta en luz, coma unha avelaíña a bater na lámpada, voará aínda ela. 

Sono cinsento

Mentres remoio os versos aínda pouco convincentes (do libro que hai tempo que tiña que estar publicado), vou petiscando relecturas daqueles poemas dos que máis podo aprender. Uns libros van recomendando os outros. Por exemplo, La voz de Ofelia, de Clara Janés, obreira da poesía á que sempre agradezo gratas descubertas, levoume hoxe ao reencontro cun vello amigo, un dos malditos poetas mortos (amigo que, en vida, foi de Clara Janés, tradutora):

Isto fíxome recordar que aínda non colgara os enlaces das últimas columnas no ABC. Pois a que hoxe deixo aquí, publicada a finais de maio, tamén fai no remate unha alusión a Holan, e a outros poetas que me acompañaron nunha noite de insomnio, cos ollos ardendo, repletos de cinsas e de letras:

O insomnio fai brotar imaxes inesperadas que impregnan os pensamentos como manchas de humidade na brancura das paredes. É a única vitoria que nos concede o tempo que pasa mentres dura a falta de sono. Con inmensa vontade de durmir remoio a entrevista televisiva que vin antes de deitarme, a que lle fixeron no programa Nostromo a Antonio Gamoneda. Dicía el que ás veces lle acontece estar esperto e dormente á vez, por exemplo cando le o periódico, lendo así un xornal que non é o que ten diante, o cal lle ten proporcionado experiencias especiais que aproveita para a poesía. Tento aliviar o meu desvelo co orgullo de ser coñecedor desa beizón ou martirio, e querería poder estar agora moneando ata que un libro me caese das mans, convertido o lido nunha outra lectura que non é a contida no papel. Mais non son quen de crear literatura a partir desa experiencia. (Para seguir lendo picar aquí.)

"ya brotan las cifras o cenizas por tu cuerpo"

Josu Landa

Son un gato

O sábado volvín a Burela.
Comigo ía Iria.

Non sei cal desas dúas razóns pesa máis para que hoxe volva publicar aquí.

Ou quizais sexa porque estou a escribir esta entrada (a primeira que redacto coa computadora nova) no bar no que deseñei, hai xa cinco anos, o libro que xa tiña que estar publicado hai moito tempo, e que xa non podo adiar máis. 

Hai boa música, bo ambiente e mellor café.

Gústanme os gatos; deles teño a preguiza. Iria ten os seus ollos.

En Burela fixen hai uns meses un rascuño apresurado do que vou contar: 

Cheguei á porta da casa. Viña de comprar o pan. Recibiume un gatiño esfameado a pintas brancas e negras, un dos moitos que poboaban as hortas próximas. Vino tan quieto, tan calmo, que decidín achegarme a el (algo que nunca me permitiran estes gatos sen dono). Creo que tentou escapar, pero non foi capaz. O corpo non lle respondía. Deu dous pasos lentos e pesados, abaneando, e case perde o equilibrio. Tiña a lingua fóra. Achegueime máis, coas palabras leimeiras e estúpidas que reservamos para  os animais domésticos e os bebés. 

Nos seus ollos estaba a morte. Como parecía un gato noviño, pensei que talvez comera veleno. Pero quixen pensar que só estaba debilitado pola fame. Deille o cornecho do pan. Para a miña sorpresa comeuno, con gana. Deille máis pan e seguiu comendo, engulindo con moito traballo. Nos seus ollos pareceume que brillaba o agradecemento. Cando se fartou comezou a camiñar, afastándose de min moi amodo, abaneante, mal como podía. Deixeino ir. Non sei se viviu ou morreu; non volvín velo.

Xa na casa, partín outro anaco da barra, para min. Chorar, non chorei, pero engulino con moito traballo. 

Cando volvín pola casa de meus pais busquei ao Tito e fíxenlle esta foto, durmindo ao sol entre as flores, radiante coma elas, como deberían estar sempre os gatos.